“Adamları Azərbaycanın mədəniyyətindən çox sərvəti maraqlandırır”

FİFA-nın 100 illik yubileyindən bəhs edən filmin çəkilişlərində iştirak etmək üçün Bakıya gələn məşhur fransız aktyoru Jerar Depardye Publika.az-a müsahibə verib. O, bildirib ki, filmin maliyyələşdirilməsində Azərbaycan tərəfi də qismən iştirak edib. Film 2014-cü ilin yayında, futbol üzrə dünya çempionatına qədər yayımlanacaq. Jerar Depardye və fransız çəkiliş qrupu ilə görüşümüz Sahil qəsəbəsindəki çəkiliş meydançasında baş tutdu.

-Mən artıq neçə ildir ki, Azərbaycana gedib- gəlirəm. Azərbaycana həmişə maraq göstərmişəm, hələ mərhum Heydər Əliyevin prezidentliyi dövründə bura gəlmək istəyirdim. Azərbaycan mədəniyyəti, incəsənəti, tarixinə böyük həvəs göstərirəm. Həmişə Bakını görmək istəmişəm. Mənim Azərbaycanın Fransadakı səfiri Elçin Əmirbəyovla yaxşı münasibətlərim var. Azərbaycan mədəniyyətini çox sevirəm, bura yalnız Azərbaycanın qonaqpərvərliyindən istifadə etmək üçün gəlmirəm, eyni zamanda Azərbaycanın mədəniyyəti və incəsənəti ilə maraqlanıram. Aleksandr Düma vaxtilə öz əsərlərində Azərbaycan, Gürcüstan, ümumilikdə Qafqaz barədə çox danışıb. Mən öz səfərlərimlə Azərbaycan üçün reklam təbliğatı da apara bilərəm. Bizim burdakı çəkilişlərimizə “Azərbaycanfilm” kinostudiyası kömək edir. “Azərbaycanfilm” bizim burdakı çəkilişləri çox gözəl təşkil edib. Burdakı bütün adamlar öz işlərini bilirlər. Prodüser kimi görürəm ki, avadanlıqlar, kadrlar var, kinostudiyaya rəhbərlik edən Müşfiq Hətəmov bilir ki, dünya kino sənayesini Azərbaycanla əməkdaşlığa cəlb eləmək üçün nə eləmək lazımdı. Mən nazir Əbülfəz Qarayevlə onun dəniz yaxınlığındakı evində görüşdüm. Onun sahildəki evi əsl incəsənət nümunəsidi. Mən həmçinin muzeylərə, bir sıra yeni tikililərə getdim. Azərbaycan barədə çox yaxşı təəssüratlar topladım.

- Siz axırıncı dəfə Bakıya səfər edən zaman Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə görüşdünüz və o görüşdə kino məktəbinin yaradılmasını təklif etmişdiniz. Bu təşəbbüsün sonu necə oldu?

- Mən Azərbaycan kino məktəbinin yaradılmasının tərəfdarıyam. Azərbaycan coğrafi yerinə görə, bir sıra ölkələrlə kino sənayesi üzrə həm əməkdaşlıq edə bilər, həm də təlim-təhsil mərkəzi ola bilər. Rusiya, Gürcüstan, güclü kino sənayesinə malik İran və s. burada toplaşa bilər. Bəli, mən yenə də düşünürəm ki, Azərbaycanda kinonu necə çəkməyi öyrədən bir məktəbə ehtiyac var. Mən bu barədə Prezidentlə danışdım. Bura peşəkar operator, rejissorlar, aktyorları gətirib, təcrübələrini bölüşmək olardı. Sovet respublikalarında olan bu böyük kinostudiyalar vaxtilə intensiv istehsalla məşğul idilər. Indi onların potensialını qaytarmaq barədə düşünmək lazımdı, məncə, təklif etdiyim kimi, mədəni randevular yerli kinostudiyalar üçün faydalı olardı.

- Azərbaycanda kino sənayesinin imkanlarını necə qiymətləndirirsiniz?
- Əlbəttə, başlamaq çətindi, hər bir işdə olduğu kimi əlifbadan, yəni ssenaridən başlamaq lazımdı. Bunu ancaq kompleks məktəb şəklində etmək lzımdı. Həmin məktəbdə komanda işləməlidi. Sizin film sənayesinin imkanları çatar ki, ildə 5-10 tammetrajlı filmlər hazırlasın. Kinostudiyanın imkanları kifayət qədərdir ki, orda teleseriallar çəkilsin, televiziya proqramları hazırlansın. Orda xüsusi effektlər üçün də studiya var. Azərbaycan kimi ölkədə kino sənayesi ölkənin tanınması üçün çox vacib vasitədi. Bu sahə də mətbəx kimi siyasətdən kənar ölkənin təbliği üçün böyük işlər görə bilər.

- FİFA barədə filmin bir hissəsinin Azərbaycanda çəkilməsi kimin ideyasıdır?

- Bizim ideyanın bu hissəsini Azərbaycanda dəstəklədilər. Cənab Tale Heydərov ( “Avropa-Azərbaycan Cəmiyyəti”nin sədri- red.) ssenarinin Azərbaycanla bağlı hissəsinin yazılmasına maliyyə dəstəyi göstərdi. Daha sonra biz Azərbaycana səfər etdik, mən cənab Heydərovun oğlanları ilə yaxından tanış oldum. Mən başa düşdüm ki, onlar bir qurucudurlar. Tale Heydərov bir çox böyük layihələrin müəllifidi. Məni maraqlandıran məsələlərdən biri də ekoliji enerjidi. Azərbaycan kimi intensiv neft hasil edən ölkə ekoloji məsələlərə diqqət yetirməlidi. Bu baxımdan quruculuq, tikinti işləri ilə məşğul olanda artıq biz daima təbiəti də fikirləşməliyik.

- Cox xoş bir haldı ki, siz müxtəlif spektrli layihələrdə işləyərkən ekoloji məsələləri qaldırırsınız...

- Bizim başqa seçimimiz də yoxdu. 50 ildən sonra Yer üzündə 12 milyard insan yaşayacaq, əgər biz bu barədə indidən fikirləşməsək, sonra bizə çox çətin olacaq

- Siz çox məşğul adamsınız, media bildirir ki, sizin şərabçılıq üçün üzüm sahələriniz, restoranlarınız, prodakşn şirkətləriniz var. Bu işlərin hamısını necə çatdırırsınız və əsas sual: indi harada yaşayırsınz?

- Mən olduğum yerdə də yaşayıram. Mən dünya vətəndaşıyam. Mənim enerjim ətrafımdakı insanlardan asılıdı, mən onlardan yaşamaq həvəsi alıram. Mən görürəm ki, hazırda Azərbaycana böyük maraq var. Onları Azərbaycanın mədəniyyətindən çox, sərvətləri maraqlandırır. Mən cənab prezident İlham Əliyevin evində demək olar ki, mebel görmədim. O evdən daha çox mərmər və şüşə yadımda qalıb. Burada minimalizm fəlsəfəsinin şahidi oldum...

Mən Qazaxıstanda iki ay oldum, sonra Gürcüstana getdik. Biz maşınla Azərbaycana gəldik, Gürcüstan-Azərbaycan sərhədində xeyli gözləməli olduq. Gürcüstan tərəfdə hər şey normal idi. Azərbaycan tərəfindən danışsam, bu, bir roman olar (gülür - red.). Bunun şəklini çəkmək lazım idi, maşınların uzun bir növbəsi var idi. Mən ümid edirəm ki, formalaşan yeni hökumətdə bu məsələləri həll edəcəksiniz. Sonra yollar yaxşı idi. Düzdür, arada yol polisi saxlayıb bizi ləngidirdi.

- Pasport məsələsinə qayıdaq: siz indi Belçkia və Rusiya vətəndaşısınız?

- Xeyr, mənim Belçikada rezidensiya hüququm var, amma mən Rusiya vətəndaşıyam. Milliyətim isə yoxdur. Özümü dünyəvi bir millətə mənsub hesab edirəm. Mən Rusiya pasportu ilə bütün keçmiş sovet respublikalarına, Çinə vizasız səyahət edə bilərəm. Mən siyasətlə məşğul olmuram, amma bir çox prezidentlərlə dostluq edirəm.

- Siz siyasətdən qaçmaq istəsəniz də, Fransa vətəndaşlığını avtoritar ölkə kimi xarakterizə olunan Rusiaya vətəndaşlığına dəyişməyiniz tənqid olunurdu. Sizə Rusiyanın Mordoviya vilayətinin vətəndaşlığı verilib. Bu yerdə hələ Stalin dövründə QULAQ türmələr, daha sonra isə Rusiyanın ən böyük həbsxanası tikilib. Fevralda siz pasportunuzu alıb ora gedəndə Putinə qarşı çıxan “Pussy Riot” qrupunun üzvlərindən birinin orda türmədə cəza çəkdiyi xatırladılırdı...

- Antidemokrat deyəndə nə nəzərdə tutursunuz? Bu, bir qrup jurnalistin səyahət etmədən, kompüter arxasında yazdığı fikirlərdi. Mən özüm Çeçenistanda, Rusiyanın bir çox şəhərlərində yaşamışam, olmuşam. Çeçenistanda hamı terrorist deyil. Mənim Saranskda evim var. Sizin xatırlatdığınız “Pussy Riot” qrupunun üzvlərinin məhkəməsi olarkən mən onları televiziya xəbərlərində görmüşəm. Çox baxımlı qızlar idi. Mən də istərdim ki, onlar kimi geyim-kecimli, baxımlı olub, orda oturum və arıqlayım, (gülür - red.) Bu, bir zarafatdır... Jurnalsitlər agzına gələni yazırlar. Mən eşitdim ki, bu yaxınlarda sizdə seçki olub. Avropada bəzi adamlar bunu tənqid edrlər. Bu, axmaqlıqdı. Kimsə müxalifətdən durub deyir ki, seçkilər qanun pozuntuları ilə olub, Putin diktatordu və hamı da ona inanır, əl çalır. Vaxtilə Avropa ölkələrinin prezidentləri Qəddafini böyük hörmətlə qarşılayırdılar. Nə oldu? Baxın, indi Misirin halına, kim ora rəhbərlik edir? Tunisə, Liviyaya nəzər salın. Hər şey indi Suriyada başlayıb. Bəs, İraqda silahsız adamları öldürən ABŞ diktator deyir?! ABŞ dünyanın bir çox yerində müharibə aparır, indi də Bəşər Əsəd hədəfdədi. Məgər, bu, demokratiyadı? Bütün bu kimyəvi silahlar hardandı? Səddam Hüseyn kimyəvi silahı kimdən alırdı? Fransa və ABŞ-dan. ABŞ dünyada ən çox silah satan istehsalçı ölkədi. Hər şeyin bu şəkildə təqdimatında medianın günahı çoxdu.

- Azərbaycanla bağlı gələcək planlarınız nədi?

- Hətta mən aktyor olmasam da, Azərbaycan kino sənayesində olan inkişafı sezə bilirəm. Burda “Azərbaycanfilm” kimi yaxşı təşkilat fəaliyyət göstərir. Bizim Azərbaycan torpaqlarında da çəkdiyimiz Aleksandr Düma barədə filmin tezliklə - noyabrın 20-də ilk baxışı keçiriləcək. İstərdim ki, Azərbaycan kino sənayesi ilə sıx əməkdaşlıq edək. Fikrimi belə ümumiləşdirim - sizin yollar çox yaxşıdı, amma yol polisi olmasa. Eyni şeyi kino sənayesi barədə demək olar...