30
mart
Üstün əxlaqı formalaşdıran mühüm amillər
Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: “Qiyamət günü əməlləri ölçən tərəziyə gözəl əxlaqdan üstünü qoyulmaz”.
“(Təqvalılar) həmin o kəslər(dirlər) ki, mallarını rifah və şadlıqda, mallarında və hallarında (maddi və mənəvi) yoxsulluqda xərcləyirlər, qəzəblərini udan və camaat(ın xətaların)dan keçənlərdirlər. Allah yaxşılıq edənləri sevir”. (“Ali-İmran” 134).
Həzrət Peyğəmbər (s) Şəbaniyyə xütbəsində buyurur: “Ey insanlar! Hər kim bu ayda əxlaqını gözəl edər, onun üçün Siratdan keçmək vasitəsi olar. O günü ayaqlar Siratda titrəyər”.
Gözəl əxlaq - yumşaq xasiyyət, pakizə danışmaq, xoş üzlü olmaq, başqaları ilə gözəl rəftardır. İnsanın əxlaqının xoş olmasına təsir edən amil - insanın zatından başqa bir şey deyildir. Əgər insan özündə bu xüsusiyyəti yetişdirməmişdirsə, xoş əxlaqlı insan kimi tanınmaz.
İmam Sadiq (ə) buyurur: “Həqiqətən, Allah Təala məkarim əxlaqı peyğəmbərlərə (ə) aid etmişdir. O kəsin ki, məkarim əxlaqı vardır, Allaha bu böyük nemətə görə şükür etməlidir. O kəsin ki, gözəl əxlaqı yoxdur, Allaha dua etsin və gözəl əxlaq istəsin”.
İmamdan (ə) soruşurlar ki, məkarim əxlaq nədir? Həzrət (ə) cavabında buyurur: “Məkarim əxlaq ibarətdir: iffət, qənaət, səbir, şükür, həlimlik, həya, səxavət, şücaət, qeyrət, doğru danışmaq, yaxşı əməl, əmanətə riayət etmək, yəqin, hüsnü-xulq, əliaçıqlıqdan”.
Bu hədisdə adı çəkilən hüsnü-xulq həmin məkarim əxlaqdır. İmam (ə) başqa yerdə gözəl əxlaqı belə tərif edir: “Başqaları ilə yumşaq davranmaq, danışığını pakizə etmək, qardaşlarınla görüşən zaman gülərüzlü olmaqdır”.
İnsan ilk yarandığı gündən iki sifətə - bəyənilən və bəyənilməyən sifətlərə malikdir. Bu sifətləri feliyyətə çevirmək üçün amillərə ehtiyac vardır. Quranda əxlaqı gözəl etməyin bir çox amilləri zikr edilmişdir. Onlardan bəzilərinə işarə edək.
Quranın ilk zikr etdiyi amil - İlahi rəhmətdir. “Beləliklə, Allah tərəfindən olan rəhmətin bərəkəti sayəsində onlarla (öz ümmətinlə) mülayim oldun və əgər qaba və daşürəkli olsaydın, onlar mütləq sənin ətrafından dağılışardılar. Belə isə, onları əfv et, onlar üçün bağışlanmaq dilə və işlərdə onlarla məsləhətləş və qəti qərara gəldikdən sonra Allaha təvəkkül et ki, şübhəsiz, Allah təvəkkül edənləri sevir”. (“Ali-İmran” 159).
Əsl məsələ odur ki, biz bu İlahi rəhməti özümüzə tərəf necə cəlb edəcəyikmi? İlahi rəhməti əldə etmək üçün Allahı ən gözəl şəkildə tanımalıyıq. Əgər insanın Allah haqqındakı elmi kifayət qədər deyilsə, özünə qarşı rəhməti cəlb edə bilməz. Ona görə də Allahı tanımaq - bəşərin hədəfi olmalıdır. Necə ki, Peyğəmbəri-Əkrəmin (ə) hədəfi idi.
Quranın vurğuladığı başqa bir amil isə cəmiyyətə yaxın olmaqdır. O kəs ki, cəmiyyətdən qaçar - deməli, yanlış yoldadır. İnsan kamala çatmaq üçün cəmiyyətin keşməkeşlərindən keçməlidir. Ona görə də Quran insanlarla ünsiyyət bağlamağı və bu zaman gözəl əxlaq nümayiş etdirməyi xoş əxlaqa çatmağın amili kimi göstərmişdir. Möminlərdən istəyir ki, kamala çatmaq üçün bu yolu keçib getsinlər.
“Yaxşı iş (gözəl əqidə, əməl və söz) ilə pis iş əsla bir deyil. (Buna görə də sənə yetişən pislikləri) ən gözəl üsulla dəf et. Onda səninlə arasında düşmənçilik olan şəxs birdən (elə dəyişər ki,) sanki yaxın dost və qohumdur. Bu (pisliyə yaxşılıqla cavab vermək xisləti), yalnız səbir edənlərə təlqin və əta edilər və ancaq (insanlıq kamalında) böyük payı olana verilər”. (“Fussilət” 34-35).
Bu məsələdə mühüm olan şey - gülərüzlü olmaqdır. Salam vermək, halını soruşmaq, təbəssüm etmək, əl vermək və ehtiram göstərməkdir. Başqalarına sevgi göstərmək bu məsələdə mühümdür. İlk görüşən zaman insan əgər qarşı tərəfə dostcasına yanaşarsa, daha müvəffəq olar. Axı dinimiz də bunu biz tövsiyə edir.
Ədi ibni Hatəm nəql edir: “Mədinəyə daxil oldum. Peyğəmbər (s) məni tanıdı və yerindən ayağa qalxdı. Mənim əlimdən tutub evinə apardı. Mən onun təvazökarlığından heyrətə qərq oldum. Bəyənilmiş əxlaqına və fövqəladə hörmətinə görə başa düşdüm ki, o, adi bir insan deyildir”.
Hətta əgər qəmgin və nigaransınızsa, səy edin özünüzü şad göstərəsiniz. Necə ki, İmam Əli (ə) mömin haqqında belə buyurub: “Möminin şadlığı simasında və qəmi qəlbində gizlidir”.
Mömin gərək insanların arasında xoş əxlaqı ilə tanınsın. “Və Mənim bəndələrimə de ki, sözün ən gözəlini söyləsinlər (hər bir məqam üçün o məqama münasib sözün ən gözəlini seçsinlər)”. (“İsra” 53).
O zaman ki, insan xoş üz göstərib salam verər və insanlarla yaxşı rəftar edər, başqalarının diqqətini cəlb edər. Düşmənləri dosta çevrilər. İnsanlar onun əhatəsinə toplaşarlar. Çünki o, Allahın saleh bəndəsidir, İlahi rəhmətdən bəhrələnmişdir. Dünya və axirətdə də Allahın xüsusi rəhmətindən bəhrələnəcəkdir.
Ona görədir ki, gözəl əxlaq həmişə Allah tərəfindən vurğulanmış və möminlərin sifəti kimi tanıdılmışdır. Allah möminlərdən istəyir ki, həmişə gözəl əxlaqa malik olsunlar, çünki bu zaman İlahi rəhmətə layiq olarlar.
Biz Sizə qeydiyyatdan keçməyi və ya öz adınz ilə sayta daxil olmağı məsləhət görürük.
| Müəllif - hair, Baxılıb - 2870, Rəy sayı - 8 , Tarix: 30-03-2013, 21:21 |
Afrodita, FreeMan, rovshen rehman Və Daha 1 Nəfər Bunu Bəyənir.
Oxşar Xəbərlər:
- Quran cavanları necə görmək istəyir?
- Allah insanın abrının qorunmasına böyük önəm verir
- ZİKR VƏ ALLAHI YAD ETMƏK
- Nemətə şükür etmək
- Ehsan - Allahın razılığına səbəb olan əməllər
İnformasiya
Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu xəbərə şərh əlavə edə bilməz.
| Forumda son mövzu | Baxış | Cavab | Müəllif | Sonuncu |
Naviqator
Populyar Xəbərlər
Online
| İzləyicilər | (0): |
| Ziyarətçilər | (48): |
 |
|
| Botlar | (2): |
  |
|
| Hal-hazırda saytda: 50 | |
Xoş Gəlmisiz...(Son Qeydiyyat)
Facebookda biz
Reklam
Son Rəylər
-
Yazan: WilliamVodia
-
Yazan: ZaineaBus
-
Yazan: ZaineaBus
-
Yazan: Raymondabali
-
Yazan: ZaineaBus
-
Yazan: ZaineaBus
-
Yazan: ZaineaBus
-
Yazan: ZaineaBus
-
Yazan: ZaineaBus
-
Yazan: ZaineaBus
Reklam
Sorğu
Azad olunmamış Azərbaycan
Xəbər Müəllifləri
Şərh Müəllifləri
|
Sayğac